BOHATEROWIE ROCZNIC – 5 przykładów angażujących gier
Każda rocznica – urodzin, śmierci, ważnego wydarzenia związanego z Patronem Roku czy lokalnym bohaterem – to doskonała okazja, by przybliżyć jego postać i dziedzictwo. Tradycyjne metody, takie jak wykłady czy wystawy, mają swoją wartość, ale w dzisiejszym świecie warto sięgnąć po bardziej angażujące i interaktywne formy przekazu. Nowoczesne gry – planszowe, karciane, wielkoformatowe, paragrafowe, fabularne i terenowe – oferują unikalną możliwość zanurzenia się w historii i doświadczenia jej na własnej skórze, czyniąc naukę fascynującą przygodą. Jak to wygląda w praktyce? Przyjrzyjmy się pięciu projektom z mojego portfolio, które pokazują, jak gry mogą skutecznie ożywiać pamięć o historycznych postaciach.
Maciej Miechowita – renesans na kartach
gra karciana
W 2022 roku obchodziliśmy 500. rocznicę śmierci Macieja Miechowity, wybitnego renesansowego uczonego związanego z Akademią Krakowską. Z tej okazji, dla Ośrodka Rozwoju Edukacji, stworzyliśmy grę karcianą „Sekrety Uczonego”, która w przystępny i angażujący sposób przybliża postać tego naukowca i realia epoki.
„Sekrety Uczonego” to gra dla 2 do 4 graczy w wieku od 10 lat, a czas rozgrywki to około 20-40 minut. Gracze wcielają się w renesansowych uczonych, którzy dążą do zdobycia wiedzy, wpływowych znajomości, zaszczytów i uznania. Mechanika gry oparta jest na zbieraniu i zarządzaniu kartami, które reprezentują różne dziedziny nauki renesansu (np. medycyna, astronomia, geografia, historia) oraz osiągnięcia i wydarzenia z życia uczonego.
Gra charakteryzuje się oryginalną oprawą graficzną i dynamiczną rozgrywką. Jej mocną stroną jest to, że w stosunkowo krótkim czasie pozwala graczom zrozumieć różnorodność renesansowej nauki i jej praktyczne zastosowanie. Dodatkowym atutem jest graficzny „twist” z nowoczesnością, który uatrakcyjnia rozgrywkę i czyni ją bardziej zapadającą w pamięć .
Zdarzyło mi się już kilkukrotnie sięgnąć po “Sekrety Uczonego” gdy nieoczekiwanie musiałem zaangażować do zabawy większą grupę odbiorców. Intuicyjne zasady pozwalały mi animować rozgrywki przy kilku stołach jednocześnie.
„Sekrety Uczonego” to gra dla 2 do 4 graczy w wieku od 10 lat, a czas rozgrywki to około 20-40 minut. Gracze wcielają się w renesansowych uczonych, którzy dążą do zdobycia wiedzy, wpływowych znajomości, zaszczytów i uznania. Mechanika gry oparta jest na zbieraniu i zarządzaniu kartami, które reprezentują różne dziedziny nauki renesansu (np. medycyna, astronomia, geografia, historia) oraz osiągnięcia i wydarzenia z życia uczonego.
Gra charakteryzuje się oryginalną oprawą graficzną i dynamiczną rozgrywką. Jej mocną stroną jest to, że w stosunkowo krótkim czasie pozwala graczom zrozumieć różnorodność renesansowej nauki i jej praktyczne zastosowanie. Dodatkowym atutem jest graficzny „twist” z nowoczesnością, który uatrakcyjnia rozgrywkę i czyni ją bardziej zapadającą w pamięć .
Zdarzyło mi się już kilkukrotnie sięgnąć po “Sekrety Uczonego” gdy nieoczekiwanie musiałem zaangażować do zabawy większą grupę odbiorców. Intuicyjne zasady pozwalały mi animować rozgrywki przy kilku stołach jednocześnie.
Władysław Długosz – intryga w pałacu
LARP
Władysław Długosz (1864-1937), to człowiek, który wpływał na losy Galicji przełomu XIX i XX wieku. Był nie tylko pionierem przemysłu naftowego, ale również wizjonerem, społecznikiem i mecenasem sztuki. To on odkrył ogromne złoża ropy w Tustanowicach, nieopodal Borysławia. Jego działalność znacząco wpłynęła na rozwój regionu, a malowniczy pałac w Siarach koło Gorlic, który wzniósł, do dziś stanowi świadectwo jego bogactwa i ambicji. Jak o nim opowiadać?
Aby przybliżyć tę fascynującą postać i epokę, stworzyliśmy dla Centrum Kultury Gorlice larpa, który dwukrotnie w 2024 roku przeprowadziliśmy dla uczniów w murach wspomnianego pałacu.
Larp „Oil City” przeniósł uczestników do roku 1908. Uczniowie wcielili się w role pracowników i zarządców kopalni ropy naftowej oraz ich krewnych. Podczas pierwszej części larpa – w tzw. retrospekcjach – budowali charakter swoich postaci i tworzyli relacje z innymi. Uczestniczyli w akcji ratunkowej, wiecu politycznym, przygotowaniach do strajku oraz kolacji zaręczynowej. Pierwsza część zakończyła się wieścią o ogromnym pożarze, który dotknął także kopalnię Długosza. W drugiej części larpa uczestnicy brali udział w śledztwie, które miało na celu ustalenie winnego pożaru oraz jego motywacji. Element ten był inspirowany prawdziwym pożarem szybu “Oil City” w Borysławiu, który miał miejsce w 1908 roku. Pałac w Siarach stał się areną intryg, negocjacji i nieoczekiwanych zwrotów akcji.
Larp jako forma edukacyjna ma wiele mocnych stron. Przede wszystkim, silnie angażuje emocje i wyobraźnię uczestników, pozwalając im na „wejście w skórę” postaci historycznej i doświadczenie wydarzeń z przeszłości na własnej skórze. Aktywny udział w fabule sprzyja lepszemu zapamiętywaniu informacji i głębszemu zrozumieniu kontekstu historycznego. Dodatkowo, larp rozwija umiejętności interpersonalne, takie jak komunikacja, współpraca i improwizacja.
Aby przybliżyć tę fascynującą postać i epokę, stworzyliśmy dla Centrum Kultury Gorlice larpa, który dwukrotnie w 2024 roku przeprowadziliśmy dla uczniów w murach wspomnianego pałacu.
Larp „Oil City” przeniósł uczestników do roku 1908. Uczniowie wcielili się w role pracowników i zarządców kopalni ropy naftowej oraz ich krewnych. Podczas pierwszej części larpa – w tzw. retrospekcjach – budowali charakter swoich postaci i tworzyli relacje z innymi. Uczestniczyli w akcji ratunkowej, wiecu politycznym, przygotowaniach do strajku oraz kolacji zaręczynowej. Pierwsza część zakończyła się wieścią o ogromnym pożarze, który dotknął także kopalnię Długosza. W drugiej części larpa uczestnicy brali udział w śledztwie, które miało na celu ustalenie winnego pożaru oraz jego motywacji. Element ten był inspirowany prawdziwym pożarem szybu “Oil City” w Borysławiu, który miał miejsce w 1908 roku. Pałac w Siarach stał się areną intryg, negocjacji i nieoczekiwanych zwrotów akcji.
Larp jako forma edukacyjna ma wiele mocnych stron. Przede wszystkim, silnie angażuje emocje i wyobraźnię uczestników, pozwalając im na „wejście w skórę” postaci historycznej i doświadczenie wydarzeń z przeszłości na własnej skórze. Aktywny udział w fabule sprzyja lepszemu zapamiętywaniu informacji i głębszemu zrozumieniu kontekstu historycznego. Dodatkowo, larp rozwija umiejętności interpersonalne, takie jak komunikacja, współpraca i improwizacja.
Jan Karol Chodkiewicz – listy Z PRZESZŁOŚCI
GRA RPG
Jan Karol Chodkiewicz to postać, która na trwałe zapisała się w historii Polski jako wybitny wódz i hetman. Jego strategiczny geniusz, odwaga i retoryczne umiejętności budziły podziw zarówno współczesnych, jak i potomnych. Jednocześnie dzięki pozostawionym po sobie listop odsłonił swoją mniej oficjalną twarz. Z ich treści wyłania się obraz człowieka rodzinnego, troskliwego i z poczuciem humoru.
W 2021 roku, w 400. rocznicę śmierci hetmana, w stowarzyszeniu Pospolite Ruszenie zrealizowaliśmy projekt „Władaj słowem jak Chodkiewicz”, który w innowacyjny sposób wykorzystał potencjał gier fabularnych (RPG) do przybliżenia tej fascynującej postaci. W ramach projektu napisaliśmy 5 scenariuszy RPG inspirowanych wspomnianymi listami oraz pamiętnikami z epoki i biografią Chodkiewicza.
Scenariusze te przenosiły graczy w realia XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, pozwalając im wcielić się w role szlachciców, żołnierzy, dyplomatów czy posłów i zmierzyć się z wyzwaniami, przed którymi stawał sam Chodkiewicz. Gracze musieli podejmować trudne decyzje, prowadzić negocjacje, planować bitwy i wygłaszać płomienne mowy, starając się dorównać mistrzostwu hetmana.
Gotowe scenariusze zostały wykorzystane podczas sesji RPG prowadzonych w szkołach i instytucjach kultury w całej Polsce, a także podczas sesji online, co pozwoliło na dotarcie do szerokiego grona odbiorców. Można je pobrać ze strony stowarzyszenia i zagrać w gronie przyjaciół.
RPG jako forma edukacyjna ma unikalne zalety. Pozwala na aktywne uczestnictwo w historii, rozwija umiejętność krytycznego myślenia, empatii i rozwiązywania problemów. Wcielanie się w role postaci historycznych i podejmowanie decyzji w ich imieniu sprzyja głębszemu zrozumieniu motywacji i kontekstu wydarzeń. Projekt „Władaj słowem jak Chodkiewicz” udowodnił, że RPG może być skutecznym narzędziem popularyzacji historii i rozwijania kompetencji społecznych i komunikacyjnych.
W 2021 roku, w 400. rocznicę śmierci hetmana, w stowarzyszeniu Pospolite Ruszenie zrealizowaliśmy projekt „Władaj słowem jak Chodkiewicz”, który w innowacyjny sposób wykorzystał potencjał gier fabularnych (RPG) do przybliżenia tej fascynującej postaci. W ramach projektu napisaliśmy 5 scenariuszy RPG inspirowanych wspomnianymi listami oraz pamiętnikami z epoki i biografią Chodkiewicza.
Scenariusze te przenosiły graczy w realia XVII-wiecznej Rzeczypospolitej, pozwalając im wcielić się w role szlachciców, żołnierzy, dyplomatów czy posłów i zmierzyć się z wyzwaniami, przed którymi stawał sam Chodkiewicz. Gracze musieli podejmować trudne decyzje, prowadzić negocjacje, planować bitwy i wygłaszać płomienne mowy, starając się dorównać mistrzostwu hetmana.
Gotowe scenariusze zostały wykorzystane podczas sesji RPG prowadzonych w szkołach i instytucjach kultury w całej Polsce, a także podczas sesji online, co pozwoliło na dotarcie do szerokiego grona odbiorców. Można je pobrać ze strony stowarzyszenia i zagrać w gronie przyjaciół.
RPG jako forma edukacyjna ma unikalne zalety. Pozwala na aktywne uczestnictwo w historii, rozwija umiejętność krytycznego myślenia, empatii i rozwiązywania problemów. Wcielanie się w role postaci historycznych i podejmowanie decyzji w ich imieniu sprzyja głębszemu zrozumieniu motywacji i kontekstu wydarzeń. Projekt „Władaj słowem jak Chodkiewicz” udowodnił, że RPG może być skutecznym narzędziem popularyzacji historii i rozwijania kompetencji społecznych i komunikacyjnych.
Paweł Edmund Strzelecki – LONDYŃSKA AWANTURA
GRA paragrafowa online
Paweł Edmund Strzelecki był patronem roku 2023. Powiedzieć, że jego biografia była niezwykła a sam Strzelecki przeżył ogrom przygód, to nic nie powiedzieć. Ten pochodzący z Wielkopolski podróżnik, geolog, geograf i etnograf zapisał się w historii swoimi pionierskimi badaniami i odkryciami na kilku kontynentach.
Aby uczcić jego pamięć i przybliżyć jego dokonania szerszemu gronu odbiorców, Fundacja Wolność i Demokracja zleciła mi stworzenie detektywistycznej gry paragrafowej online pt. „Pamiątki z podróży”. Gra, dostępna bezpłatnie pod adresem https://www.inklewriter.com/stories/166389 i działająca zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych (wymaga połączenia internetowego), stanowi innowacyjne podejście do popularyzacji wiedzy o tej wybitnej postaci.
Fabuła gry, osadzona w wiktoriańskim Londynie, inspirowana jest biografią Strzeleckiego. Gracz wciela się w detektywa, który odkrywa magiczne artefakty, będące pamiątkami z wypraw Strzeleckiego do Australii i Ameryki Południowej. W trakcie rozgrywki pojawiają się liczne nawiązania do kluczowych wątków z życia podróżnika, takich jak jego miłość do Aleksandry Turno, znajomość z Florence Nightingale czy pomoc Irlandczykom w czasie Wielkiego Głodu, za którą został uhonorowany srebrnym serwisem do herbaty. Gra zawiera również elementy związane z kulturą Anglii, która stała się dla Strzeleckiego drugą ojczyzną. Dla podkręcenia atmosfery i dodania elementu tajemniczości, wydarzenia te zostały wplecione w fikcyjną fabułę z motywami nadprzyrodzonymi. Wszyscy miłośnicy prozy H.P. Lovecrafta powinni być zachwyceni.
Gra paragrafowa, jako forma interaktywnej narracji, ma wiele zalet edukacyjnych. Pozwala graczowi na aktywne uczestnictwo w opowieści, podejmowanie decyzji i odkrywanie różnych ścieżek fabularnych. W przypadku „Pamiątek z podróży” taka forma umożliwia poznawanie biografii Strzeleckiego w sposób angażujący i nielinearny, dostosowany do indywidualnych preferencji gracza. Dodatkowo, gra wzbogacona jest o interesujące archiwalia, grafiki i dokumenty, w tym odnośniki do muzeów cyfrowych, co poszerza jej walory edukacyjne.
Aby uczcić jego pamięć i przybliżyć jego dokonania szerszemu gronu odbiorców, Fundacja Wolność i Demokracja zleciła mi stworzenie detektywistycznej gry paragrafowej online pt. „Pamiątki z podróży”. Gra, dostępna bezpłatnie pod adresem https://www.inklewriter.com/stories/166389 i działająca zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych (wymaga połączenia internetowego), stanowi innowacyjne podejście do popularyzacji wiedzy o tej wybitnej postaci.
Fabuła gry, osadzona w wiktoriańskim Londynie, inspirowana jest biografią Strzeleckiego. Gracz wciela się w detektywa, który odkrywa magiczne artefakty, będące pamiątkami z wypraw Strzeleckiego do Australii i Ameryki Południowej. W trakcie rozgrywki pojawiają się liczne nawiązania do kluczowych wątków z życia podróżnika, takich jak jego miłość do Aleksandry Turno, znajomość z Florence Nightingale czy pomoc Irlandczykom w czasie Wielkiego Głodu, za którą został uhonorowany srebrnym serwisem do herbaty. Gra zawiera również elementy związane z kulturą Anglii, która stała się dla Strzeleckiego drugą ojczyzną. Dla podkręcenia atmosfery i dodania elementu tajemniczości, wydarzenia te zostały wplecione w fikcyjną fabułę z motywami nadprzyrodzonymi. Wszyscy miłośnicy prozy H.P. Lovecrafta powinni być zachwyceni.
Gra paragrafowa, jako forma interaktywnej narracji, ma wiele zalet edukacyjnych. Pozwala graczowi na aktywne uczestnictwo w opowieści, podejmowanie decyzji i odkrywanie różnych ścieżek fabularnych. W przypadku „Pamiątek z podróży” taka forma umożliwia poznawanie biografii Strzeleckiego w sposób angażujący i nielinearny, dostosowany do indywidualnych preferencji gracza. Dodatkowo, gra wzbogacona jest o interesujące archiwalia, grafiki i dokumenty, w tym odnośniki do muzeów cyfrowych, co poszerza jej walory edukacyjne.
józef wybicki – bohater na ulicach sierakowa
gra terenowa
Józef Wybicki to postać symboliczna dla naszej historii. Jako autor słów Mazurka Dąbrowskiego zajmuje szczególne miejsce w panteonie naszych bohaterów. A przecież w swoim długim życiu widział tyle wielkich wydarzeń i wielokrotnie dowiódł swojej miłości do ojczyzny. Był również aktywnym politykiem, publicystą i działaczem niepodległościowym. Został więc w 200. rocznicę swojej śmierci patronem Roku 2022.
Aby przybliżyć tę postać i jego epokę wspólnie z Muzeum Zamek Opalińskich w Sierakowie zorganizowaliśmy grę terenową „Żywią i Bronią”, w której uczestnicy wcielali się w mieszkańców Sierakowa z czasów wojen napoleońskich.
Gra przenosiła uczestników do końcówki roku 1806, kiedy to przez Sieraków przechodziły wojska napoleońskie. Zadaniem graczy było przeprowadzenie śledztwa w sprawie tajemniczego zaginięcia zaopatrzenia dla francuskich żołnierzy, co nawiązywało do historycznych wydarzeń i roli mieszkańców w tamtym okresie. Uczestnicy musieli odszukać świadków, wydobyć potrzebne informacje, przeprowadzić analizę śladów i wskazówek oraz rozwiązywać wiele wymagających i zabawnych zagadek. Najlepsze drużyny trafnie wskazały miejsce, gdzie pruscy sabotażyści ukryli żywność, niezbędną do wykarmienia armii Napoleona.
Gry terenowe to dynamiczna i angażująca forma edukacji historycznej. Pozwalają na aktywne zwiedzanie miasta, poznawanie jego historii w kontekście konkretnych wydarzeń i postaci. Uczestnicy nie tylko zdobywają wiedzę, ale również rozwijają umiejętności orientacji w terenie, pracy zespołowej i logicznego myślenia. Gra „Żywią i Bronią” pokazała, że historia może być fascynującą przygodą, a nauka – aktywnym i radosnym doświadczeniem.
Ps. O Wybickim też mamy grę paragrafową online – “Wielka ucieczka”: https://www.inklewriter.com/stories/124962?fbclid=IwAR29mjpqU3pO0KMEsI8CFDOMk–oTEjfFoIB6qcTK_Kp4i5lMDrm6U0m-n0
